ATMEN- Impact Programma

Hoe kunnen we ten tijde van de klimaatcrisis en wereldwijde catastrofes nadenken over een toekomst? Kunnen we hoopvol zijn, zonder te vervallen in naïef optimisme?

Voor ATMEN liet onze choreograaf en artistieke directeur Nicole Beutler zich onder andere inspireren door het boek The World Without Us van Alan Weisman. Hierin schetst hij wat er met de wereld zou gebeuren als de mens er van de ene op de andere dag niet meer zou zijn. Een wereld zonder mensen kunnen we ons best voorstellen, maar kunnen we ons ook een wereld voorstellen waarin de mens wel blijft voortbestaan, maar zich op een andere manier tot die wereld verhoud? Kunnen we – vanuit ons huidige perspectief - ons een wereld voorstellen waarin de mens zichzelf niet langer boven de natuur plaats?

Samen met diverse schouwburgen in Nederland presenteren we een impact programma met lezingen, gesprekken en ontmoetingen waarin we dieper ingaan op onze relatie en positie tot de planeet. Samen onderzoeken we ook de mogelijkheid om vanuit een meer-dan-menselijk perspectief naar de verre toekomst te kijken. Stel: je plant een boom op het plein voor de schouwburg, en stel dat die daar zonder menselijke inmenging, 400 jaar mag leven. Hoe ziet die boom zijn omgeving veranderen? In wat voor wereld planten we hem?

De avond begint met OVER HOOP Collectief Walden; een korte lecture performance van 30 min waarin filosoof en dramaturg Thomas Lamers op een ontwapende manier de balans tussen hoop en wanhoop ten aanzien van de klimaatcrisis verkent.

In de foyer vind je verder een kledingruilmarkt waar je je garderobe kunt vernieuwen zonder het milieu te belasten, silent disco koptelefoons waarmee je kunt luisteren naar de inleidende podcast over de voorstelling en alles kunt leren over de werkwijze van Nicole Beutler, een leestafel en een activistische expositie van kunstenaarscollectief Sunflower Soup.

Midden op de avond is er in het decor van Collectief Walden een bijzonder panelgesprek. Deelnemers aan dit gesprek adopteren een plant, en verbeelden diens toekomst. Waar leeft dit organisme graag, hoe zal het zich de komende jaren ontwikkelen, en van welke avonturen en drama’s zullen zij en hun nakomelingen getuige zijn in de wildernis van de tijd? Na het gesprek is het tijd voor actie. Iedereen wordt uitgenodigd hun plant mee te nemen om die thuis, of als ‘guerillia gardener’ in de buurt, een plek te geven, en zich zo in het kleine te ontfermen over de grote toekomst. 

Het programma, de vormgeving en de tijden kunnen per theater ligt verschillen. Houd de website van het theater goed in de gaten over activiteiten en tijden van het impact programma in jouw stad, kom een uur voor aanvang, breng je oude kleren mee en ‘let’s IMPACT together!’

IMPACT PROGRAMMA Utrecht 6 april

ATMEN IMPACT PROGRAMMA UTRECHT.pdf

Panelleden en spekers van ons Impact Programma

Panelleden 1 mei 2024 Schouwburg Hengelo 

CCS Energieadvies – Ruurd van Schaik

Heerenboeren – Michiel Schipper

Moderator: Dan Hartenberg

Panelleden 6 april 2024 Stadsschouwburg Utrecht

Jasmijn Vrooland

Jasmijn voelt de impact van de klimaatcrisis diep. Ze zet zich op verschillende manieren in voor het milieu, van haar werk tot haar voedselkeuzes en aankopen, en zelfs in haar huis en buurt. Haar droom van een bloemenzee inspireerde haar om in 2021 een braakliggend stuk grond in haar wijk te beplanten. Ondanks uitdagingen zoals arme grond en beperkt budget, groeien er nu bloemen, zij het niet zo overvloedig als gehoopt. Belangrijker nog, dit groen trekt insecten en vogels aan, wat voor haar de inspanningen de moeite waard maakt. Hoewel het terrein uiteindelijk bebouwd zal worden, genieten zij en haar buurt momenteel van dit groene plekje in hun verder niet zo groene omgeving.

Puk

Puk (46 jaar, zij/haar) uit het bosrijke Amerongen is een bevlogen rebel bij Extinction Rebellion(XR) en Christian Climate Action (CCA), die zich al sinds de jaren 80 zorgen maakt over het milieu. Puk speelde in groep 8 de hoofdrol in de eindmusical over het milieu en heeft sindsdien het onderwerp nooit losgelaten. Bij de geboorte van diens dochter werd het “echt” . Er moet voor haar een leefbare planeet overblijven en als er NU niets gebeurt wat is dan de erfenis die we haar nalaten? Puk is in het dagelijks leven werkzaam in de ICT en probeert daar impact te maken. Sinds eind 2022 ging Puk echt “kopje onder” in het activisme. Naast “hypen” bij demonstraties van XR en CCA geeft ze actie-trainingen, houdt praatjes bij evenementen en doet woordvoering bij acties en demonstraties.

Moderator Lien Knuyt

Lien Knuyt, 37 jaar oud, oorspronkelijk uit Zeeland maar al 18 jaar gevestigd in Utrecht, is een bevlogen duurzaamheidsadviseur met een diepgewortelde passie voor klimaatpsychologie. In 2012 behaalde ze haar diploma in Sociale Psychologie aan de Universiteit Utrecht, en vanaf dat moment was het haar roeping om zich te wijden aan de klimaat- en natuursector. Voor haar staat vast dat technische oplossingen voor klimaatverandering voorhanden zijn, maar de cruciale uitdaging ligt in het mobiliseren van mensen voor gedragsverandering, een essentiële stap naar een leefbare toekomst. Als trainer bij Extinction Rebellion deelt ze haar expertise over klimaat-gesprekken, waarbij ze de methodiek van stichting Klimaatgesprekken inzet. Ze is ervan overtuigd dat het behouden van verbinding, zelfs in gevallen van tegenstrijdige opvattingen over klimaatverandering, van vitaal belang is. Haar overtuiging is dat een diepgaand begrip van psychologie onmisbaar is om mensen te inspireren en aan te moedigen tot duurzamer gedrag. Met haar werk hoopt ze zaadjes van verandering te planten, wetende dat zelfs een klein gesprek de potentie heeft om een grote impact te hebben.

Panelleden 28 en 29 februari 2024 Leidse Schouwburg

Marieke Halenbeek

Marieke Halenbeek, een sociale- en organisatiepsycholoog, heeft meer dan 25 jaar ervaring in het ondersteunen van organisaties op het gebied van leiderschap. Ze is programma-manager bij Nyenrode en staat bekend om haar vermogen om perspectieven te verbreden en mensen uit te dagen. Marieke is tevens bezig met het schrijven van verhalen over duurzaamheid tijdens de COVID-19 pandemie.

Merijn Tinga

Merijn Tinga, ook bekend als de Plastic Soup Surfer, is een Nederlandse bioloog, surfer en milieu-activist. Sinds 2014 zet hij zich in voor het stoppen van plasticvervuiling, met succesvolle campagnes zoals het invoeren van statiegeld op kleine plastic flesjes. Zijn expedities en activisme hebben wereldwijd aandacht gekregen en hebben geleid tot concrete veranderingen in beleid en consumentengedrag.

Maxime Boersma

Natuurjuf bij de Hortus botanicus Leiden, waar ze haar passie voor natuur en lesgeven combineert. Ze neemt kinderen op speelse wijze mee op avontuur door de tuin en kassen, waarbij ze hen op interactieve en creatieve wijze kennis laat maken met planten en dieren van over de hele wereld. Haar focus ligt op verwondering en onderzoekend leren, met als doel kinderen te inspireren om de natuur te koesteren en te beschermen. Ze organiseert dans en yoga voor kleuters en natuurclubs en schoolprojecten voor leerlingen van het basisonderwijs. Daarnaast heeft ze een geïllustreerd boek en spel ontwikkeld over stoepplantjes, genaamd de Stadnatuur Spellenmap en het Stadsnatuur speurboek, om stadsflora voor iedereen toegankelijk te maken.

Floor Pino

Floor is de programmamanager voor de Klimaatadaptieve Stad bij The Green Village, een plek waar verschillende partijen samenwerken aan duurzame oplossingen voor steden en gebouwde omgevingen. Haar werk richt zich op het ontwikkelen van initiatieven die steden weerbaar maken tegen de gevolgen van klimaatverandering, zoals extreme regenval, droogte en hitte. Met haar achtergrond in sociale wetenschappen, waaronder cognitieve psychologie, en haar ervaring in het beleidsveld van verschillende ministeries, bekijkt ze klimaatadaptatie vanuit verschillende perspectieven. Floor gelooft dat het betrekken van sociale en beleidsmatige aspecten naast technische uitdagingen essentieel is om innovatie te realiseren die impact heeft op een duurzame toekomst.

Moderator: Liselotte Rambonnet

Liselotte Rambonnet is moderatorbioloog en mede-oprichter van De Grachtwacht. Ze staat bekend als een deskundige moderator op het gebied van duurzaamheid en is actief betrokken bij onderzoek naar 'citizen science' aan de Universiteit Leiden. Daarnaast is ze vrijwilliger bij de dierenambulance en staat ze vermeld in de Top 50 van Leidse vrouwen.

Panelleden 19 & 20 januari 2024 Het Nationale Theater- Koninklijke Schouwburg

Bernard Ter Haar

Bernard ter Haar (1955) is een natuurkundige en econoom met een lange staat van dienst bij de rijksoverheid. Hij bekleedde diverse functies, waaronder directeur-generaal Milieu en directeur-generaal Sociale Zekerheid en Integratie. Momenteel begeleidt hij complexe beleidsprogramma's en vervult hij een vrije rol. Hij was voorzitter van het Expertteam Energiesysteem 2050, dat recentelijk een Outlook presenteerde over de transitie naar een klimaatneutraal energiesysteem. Ook is hij lid van de denktank DenkWerk, die een rapport uitbracht over de agenda voor Nederland op weg naar 2040: "Nederland in beweging". Bernard pleit al geruime tijd, zowel binnen als buiten de rijksoverheid, voor meer aandacht voor langetermijnvisies. Hij gelooft dat een aantrekkelijk beeld van de toekomst mensen motiveert om gezamenlijk doelen na te streven.

Annechien Meier

Haar werk draait om communicatie in zowel stedelijke als landschappelijke omgevingen. Met haar kunstprojecten verkent ze hoe mensen leven en wonen in diverse leefgebieden. Door interactie aan te gaan met de bezoeker, creëert ze bewustzijn van de omgeving. Haar multidisciplinaire aanpak omvat samenwerkingen met andere kunstenaars en professionals. Recentelijk heeft ze zich gericht op het overkoepelende thema van microklimaten, in samenwerking met filmmaker Gert-Jan Gerlach. Dit heeft geleid tot de oprichting van het Laboratorium voor Microklimaten, gericht op bewustwording, participatie en een positieve invloed op milieu en natuur.

Al sinds 1998 staan (volks)tuinen en stadslandbouw centraal in haar werk. Ze onderzoekt de sociale veranderingen die door stadslandbouw kunnen ontstaan en ontwikkelt kunstprojecten die dienen als voorbeeld voor stedelijk groenbeleid. Een van haar projecten, het Panderplein project, transformeerde een historisch plein in Den Haag tot een duurzame binnenstadsvolkstuin, waardoor de interactieve functie van de openbare ruimte werd vergroot.

Sara Vrugt

Kunstenaar Sara Vrugt (1981) gebruikt textiel als medium om haar visie op de samenleving weer te geven en in actie te komen. Ze maakt monumentale borduurinstallaties, waarbij samenwerking essentieel is. Haar werk richt zich op duurzaamheid, bewustzijn en samenwerking, met de natuur en de menselijke relatie daarmee als centrale thema's. Sara creëert tijdelijke biotoopjes om de wereld te reflecteren en impact te maken. Haar project "Honderdduizend bomen en een bos van draad" toont haar wanhoop over de houding ten opzichte van de natuur en de klimaatcrisis, waarbij ze zowel een bos borduurde als 100.000 bomen plantte. Haar werk valt onder craftivism, waarbij ze kunst inzet als een mild vorm van activisme, een pleidooi voor beter kijken en in beweging komen.

Liane Lankreijer

De wereldwijde vraagstukken benadrukken onze onderlinge verbondenheid: ons voedsel en gezondheid zijn afhankelijk van de natuur en ons handelen heeft wereldwijde gevolgen. Liane Lankreijer draagt op een positieve manier bij aan het bewustzijn van deze verbindingen, door activering en verbinding te stimuleren.

Vanaf het begin is ze betrokken bij Lekkernassûh, waar biologische groenten rechtstreeks van lokale boeren worden verkregen tegen eerlijke prijzen. Als initiatiefneemster van Ons Eten Den Haag heeft ze een vereniging opgericht waar bewoners en voedselinitiatieven zich bij kunnen aansluiten om kennis te delen en mensen te enthousiasmeren via fietstochten en podcasts. Uit dit initiatief is de Haagse Voedselraad ontstaan, die pleit voor een integraal voedselbeleid en nieuwe samenwerkingen stimuleert voor een duurzaam voedselsysteem.

Sam Swencke

Na haar studie aan de Haagse Hogeschool en de Universiteit Utrecht werd ze met voorkeursstemmen verkozen tot de gemeenteraad van Rijswijk. Als beleidsadviseur voor de gemeente Den Haag werkte ze aan klimaatadaptatie en organiseerde ze educatieve lezingen over klimaat en duurzaamheid.

Tijdens haar werk en politieke activiteiten was ze betrokken bij burgerlijke ongehoorzaamheidsacties met Extinction Rebellion. Nadat ze in februari 2023 werd geïdentificeerd tijdens een actie, nam ze uit principe ontslag om fulltime klimaatactivist te worden. Ze coördineert nu onder meer de A12-blokkades en geeft actietrainingen.

Moderator Ben Terwel

Ben Terwel is sinds 2022 werkzaam als marketeer programmering bij Het Nationale Theater. Voorafgaand aan deze functie werkte hij tussen 2017 en 2022 als programma coördinator voor Zuid-Holland bij We Are Public, waar hij tevens een deel van de muziekselectie cureerde. Ben heeft een achtergrond als performer, muzikant en installatiekunstenaar, en behaalde zijn diploma aan zowel de KABK als het Koninklijk Conservatorium in Den Haag, bij de interfaculteit ArtScience. Hij heeft performances verzorgd voor verschillende gezelschappen, waaronder het Haagse collectief Instrument Inventors Initiative, het mime gezelschap Schweigman&, en performancekunstenaar Karel van Laere. Naast zijn artistieke werkzaamheden is Ben ook actief op het gebied van (klimaat)activisme en de promotie van lokaal biologisch voedsel.

Moderator: Lynn Zebeda

Lynn Zebeda behaalde haar bachelor aan University College Utrecht en haar master aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Na haar studie werkte ze als leiderschapsconsultant bij adviesbureau Better Future voordat ze in 2011 adviesbureau Dr. Monk oprichtte, samen met Ama van Dantzig. Ze is actief in verschillende bestuurskamers en adviesraden, waaronder die van Worldconnectors, De Groene Zaak en Fairtrade Nederland, en was juryhoofd van de Trouw Duurzame 100.

Met Dr. Monk werkt Zebeda aan duurzame en eerlijke ontwikkeling in Ghana en andere Afrikaanse landen. Ze benadrukt de link tussen sociale ongelijkheid en klimaatverandering, en moedigt organisaties aan proactief te werken aan diversiteit en inclusie.

Panelleden 18 & 19 oktober 2023 Internationaal Theater Amsterdam

Bonnie Chopard

Bonnie Chopard gebruikt haar dubbele achtergrond om regeneratie tastbaar te maken in architectuur- en landschapsprojecten. Stichting Bodemzicht is een inspiratiebron voor haar werk met en voor regeneratieve boeren. Natuurinclusief ontwerpen en bouwen is een middel en een kans om (opnieuw) in contact te komen met al het niet-menselijke leven dat de biosfeer van de aarde met ons deelt. Als Speaker for the Living in 'Zoöperations' wil ze een nieuwe houding in praktijk brengen bij organisaties die dezelfde roep voelen. Van antropocentrisch naar symbiotisch, luisteren, observeren en handelen. hands-on, leren door te doen.

Spreker voor de levenden | Het zoöperatief model

Zoöp is een organisatiemodel voor samenwerking tussen menselijk en niet-menselijk leven dat de belangen van alle zoë (Grieks voor 'leven') behartigt. In een wereld waarin het klimaat uit de bocht vliegt en ecosystemen onder druk staan is de mens op zoek is naar een evenwichtige en houdbare relatie met de natuur.  Dit alternatieve organisatiemodel biedt een radicale hervorming waarbij de stem van het anders-dan-menselijk-leven wordt gehoord.

Neal Powless

Neal Powless is ombudsman bij Syracuse University en heeft samen met zijn vrouw Michelle Schenandoah-Powless Indigenous Concepts Consulting opgericht waarmee ze een brug slaan tussen de idealen en cultuur van de Native Americans en mensen van over de hele wereld. Neal is medeproducent van de speelfilm Crooked Arrows en van de documentaire Game of Life; Heart and Soul of the Onondaga. Als lid van de Onondaga maakt Neal deel uit van de Haudenosaunee (Iroquois) Confederacy van zes verenigde Native American volkeren (de Seneca, Cayuga, Onondaga, Oneida, Mohawk en Tuscarora). De Haudenosaunee hebben een wereldwijde culturele invloed gehad op democratie, vrouwenkiesrecht en landbouw. De Haudenosaunee zijn hun traditionele ceremonies, levenswijze en taal blijven beoefenen, ondanks de eeuwen durende genocidale agressie van de Canadese en Amerikaanse overheid

Stijn Nollen

Stijn Nollen is stadecoloog van de Gemeente Amsterdam en onderdeel van het monitoringscollectief 020Wildlife. Als stadsecoloog zit hij zich in voor de vergroening van de stad en het behoud van de aanwezige flora en fauna. Met het monitoringscollectief 020wildlife probeert hij door middel van video’s de leefwijze van dieren in beeld te brengen waarmee hij het bewustzijn van de aanwezige natuur in de stad probeert te vergroten.

Marjan Slob

Marjan Slob (Giessenburg, 1964) werkt al meer dan twintig jaar als zelfstandig filosoof, spreker en essayist. Ze ziet het als haar missie om inzicht en begrip te vergroten zonder het contact met de werkelijkheid te verliezen. Die mentaliteit spreekt uit haar columns en essays voor de Volkskrant, Filosofie Magazine en tal van andere media, en voedt het werk dat ze al jaren achter de schermen doet. Sinds 1 april 2023 is ze voor twee jaar 'Denker des Vaderlands'.

Lisa Doeland

Lisa Doeland (1982) is filosoof. Ze is verbonden aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en de Universiteit van Amsterdam, waar ze vakken geeft over contemporaine kwesties zoals de klimaatcrisis, groene ideologie en de Apocalyps. Recent verscheen haar boek Apocalypsofie. Over recycling, groene groei en andere gevaarlijke fantasieën (2023). 

Rosanne van Wijk en Ronald Boer van De Onkruideniers

Kunstenaarscollectief De Onkruideniers is opgericht in 2013. Het collectief (bestaande uit Jonmar van Vlijmen, Rosanne van Wijk en Ronald Boer) onderzoekt historische, culturele en potentiële transformaties van de natuur en haar mogelijkheden de mens te evolueren. Als ecosysteem futuristen speculeren ze over aquatische cultuur om tot nieuwe interpretaties te komen over de relatie tussen mens en (stads)natuur, zowel boven als onder de zeespiegel. Een belangrijke rol hierbij speelt het bevragen van systemen die veelal als vanzelfsprekend beschouwd worden. In de ontwikkeling van hun werk zorgen interacties met publiek en experts zoals boeren, bewoners en wetenschappers voor nieuwe verhalen.